Jaskra jest jednym z najczęstszych powodów nieodwracalnej utraty wzroku na świecie, dotykającą miliony osób każdego roku. Pomimo swojej powszechności, wiele osób pozostaje nieświadomych ryzyka i objawów związanych z tą chorobą. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe do zapobiegania poważnym konsekwencjom jaskry, co czyni zrozumienie tej choroby ważnym elementem dbania o zdrowie oczu.

Czym jest jaskra?

Jaskra to grupa chorób oczu, które stopniowo prowadzą do uszkodzenia nerwu wzrokowego, a w konsekwencji mogą skutkować trwałym pogorszeniem wzroku, a nawet ślepotą. Charakterystycznym objawem jaskry jest wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, który może wywierać nacisk na nerw wzrokowy. Nie zawsze jednak wysokie ciśnienie jest obecne, co oznacza, że jaskra może rozwijać się także przy normalnym ciśnieniu.

Jak powstaje jaskra?

Przyczyny zachorowania na jaskrę nie są do końca znane, lecz wiele czynników ryzyka zostało zidentyfikowanych. Należą do nich czynniki genetyczne (historia jaskry w rodzinie), wiek (częściej występuje u osób starszych), rasa (większe ryzyko u osób o ciemniejszej karnacji) oraz inne choroby, takie jak cukrzyca czy wysokie ciśnienie tętnicze.

Objawy jaskry

Jaskra jest często nazywana „cichym złodziejem wzroku” z powodu swojego podstępnego i stopniowego rozwoju. Wiele osób nie zauważa żadnych objawów aż do zaawansowanego etapu choroby. Wśród objawów można wymienić:

• Stopniową utratę pola widzenia, zwłaszcza w jego obwodowych częściach.
• „Tunelowanie” widzenia.
• W zaawansowanych przypadkach, ból oka oraz zaczerwienienie.

Rodzaje jaskry i ich charakterystyka

Jaskra otwartego kąta

To najczęstszy typ jaskry, rozwija się powoli i jest zazwyczaj bezbolesna. W tego typu jaskrze kanały, przez które odpływa płyn wewnątrzgałkowy, stają się stopniowo mniej efektywne, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w oku.

Jaskra zamkniętego kąta

Ten rodzaj jaskry jest mniej powszechny, ale znacznie bardziej poważny i może prowadzić do szybkiego wzrostu ciśnienia w oku. Objawy mogą obejmować nagły ból oka, zaczerwienienie, zmniejszoną ostrość widzenia i postrzeganie kolorowych kręgów wokół świateł.

Jaskra z niskim ciśnieniem

Nazywana także jaskrą normalnego ciśnienia; rozwija się pomimo ciśnienia w oku w zakresie uznawanym za normalne. Uszkodzenie nerwu wzrokowego i utrata wzroku mogą postępować mimo braku wysokiego ciśnienia.

Do kogo zgłosić się z objawami jaskry?

Przy pierwszych podejrzeniach objawów jaskry, konieczna jest konsultacja z okulistą. Specjalista może przeprowadzić szereg badań diagnostycznych, w tym pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego oraz badanie dna oka.

Dostępne metody leczenia jaskry

Leczenie jaskry ma na celu głównie kontrolowanie ciśnienia w oku. W zależności od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby, stosuje się:

Leki

Podstawową metodą leczenia jaskry jest farmakoterapia mająca na celu obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Stosuje się krople oraz, w niektórych przypadkach, tabletki.

Laseroterapia

Leczenie laserowe stosuje się zarówno w jaskrze otwartego, jak i zamkniętego kąta. Procedura pomaga poprawić odpływ płynu ocznego, co obniża ciśnienie w oku.

Operacje jaskry

Gdy leki i laseroterapia okazują się niewystarczające, możliwe jest przeprowadzenie operacji. Celem operacji jest stworzenie nowej drogi dla odpływu płynu ocznego lub zmniejszenie jego produkcji. Chirurgia może być wykonana metodami tradycyjnymi lub z wykorzystaniem najnowszych technologii mikroinwazyjnych.

Operacje jaskry mogą znacznie zmniejszyć ryzyko dalszego uszkodzenia wzroku, ale tak jak wszystkie procedury medyczne, niosą ze sobą ryzyko komplikacji. Dlatego decyzja o ich przeprowadzeniu powinna być podejmowana indywidualnie po konsultacji z lekarzem.

Rozpoznanie i leczenie jaskry na wczesnym etapie jest kluczowe dla zachowania wzroku. Wiedza na temat objawów i rodzajów jaskry może pomóc w wczesnej diagnozie i efektywnym leczeniu. Dzięki postępom w medycynie, opcje leczenia, takie jak operacje jaskry, są coraz bardziej dostępne i skuteczne, dając pacjentom nadzieję na lepszą jakość życia.