Astygmatyzm stanowi jedną z najczęściej występujących wad wzroku. Według oficjalnych szacunków jest nią dotkniętych ponad 40% ogólnej populacji. Przyczyna astygmatyzmu nie jest znana, wiadomo jednak, że często wada ta jest dziedziczna. 

Czym jest astygmatyzm?

Astygmatyzm, nazywany także niezbornością rogówkową, jest wadą wzroku, która polega na zniekształceniu widzenia na skutek niesymetryczności rogówki oka. Prawidłowo zbudowana rogówka cechuje się równomierną krzywizną, u osób z astygmatyzmem jest z kolei specyficznie wydłużona i kształtem przypomina piłkę do futbolu amerykańskiego. Zniekształcona rogówka sprawia, iż oko nie jest w stanie prawidłowo ogniskować promieni świetlnych. W efekcie obraz na siatkówce zamiast przybierać formę punktu, staje się plamką w kształcie elipsy, koła, a nawet odcinka, co ostatecznie prowadzi do niewyraźnego widzenia. Można wyróżnić trzy podstawowe typy astygmatyzmu: 

• astygmatyzm regularny prosty, czyli zgodny z regułą, w wypadku którego rogówka jest bardziej stroma w przekroju pionowym niż w poziomym, co powoduje większe załamanie światła w pionie,
• astygmatyzm regularny odwrotny, czyli przeciw regule, w wypadku którego rogówka jest bardziej stroma w przekroju poziomym niż w pionowym, co powoduje  większe załamanie światła w płaszczyźnie poziomej,
• astygmatyzm regularny skośny, który występuje w momencie, gdy oś mieści się w zakresach pomiędzy dwoma pozostałymi rodzajami astygmatyzmu. 

W trakcie życia człowieka astygmatyzm ulega niewielkim zmianom. W późniejszym wieku ma tendencję do przekształceń w kierunku astygmatyzmu regularnego odwrotnego. 

W jaki sposób astygmatyzm wpływa na widzenie?

Astygmatyzm w znacznej mierze wpływa na widzenie. Wada ta sprawia, że:

• linie proste wydają się krzywe, 
• pionowe linie są bardziej wyraźne od linii poziomych (lub odwrotnie), 
• zostaje zaburzone wyczucie przestrzeni, 
• widzenie z bliska i z daleka ulega zamazaniu, 
• gwiazdy postrzegane są jako plamki, 
• kontury wydają się nieostre, co powoduje zaburzenia poczucia przestrzeni. 

U osób z astygmatyzmem znacząco pogarsza się widzenie o zmierzchu i w nocy. Można również zaobserwować szczególną wrażliwość na blask reflektorów pozostałych uczestników ruchu drogowego. Astygmatyzm powoduje ponadto mylenie liter podczas czytania, znaczące zmęczenie podczas wysiłku wzrokowego oraz mrużenie oczu dla poprawy widzenia. Wada ta jest również odpowiedzialna za problemy z właściwym postrzeganiem płaszczyzn. 

Czy astygmatyzm może być niebezpieczny? 

Astygmatyzm w znaczny sposób utrudnia normalne funkcjonowanie. Nieskorygowany prowadzi do powstania takich powikłań, jak zaczerwienienie oczu i pogłębienie wady. Jest również w stanie powodować zapalenie gałki ocznej, które może być niebezpieczne dla człowieka, gdyż w wypadku zbyt późnego wdrożenia stosownego leczenia skutkuje nieodwracalną utratą zdolności widzenia. 

Rozpoznawanie astygmatyzmu 

Rozpoznawaniem astygmatyzmu zajmują się lekarze okuliści oraz optometryści. W celu postawienia właściwej diagnozy wykonują oni stosowne specjalistyczne badania diagnostyczne. Do najczęściej stosowanych metod rozpoznawania astygmatyzmu należą: 

• badanie keratoskopem, czyli narzędziem mającym postać krążka z białym oraz czarnymi okręgami, w trakcie którego lekarz obserwuje kształt odbić kręgów na rogówce, 
• badanie oftalmometrem Jawala, pozwalające określić stopień oraz oś astygmatyzmu oka, 
• wideokeratografia komputerowa, dzięki której powstaje mapa rogówki, jej przekrój oraz cyfrowe przedstawienie wartości krzywizn tej części oka. 

Wszystkie wskazane metody rozpoznawania astygmatyzmu są całkowicie bezbolesne, gdyż opierają się jedynie na obserwacji oka przez lekarza specjalistę używającego specjalistycznych, nieinwazyjnych narzędzi diagnostycznych. 

Sposoby korekcji astygmatyzmu

Astygmatyzm korygowany jest przy pomocy soczewek cylindrycznych, które sprawiają, że zdeformowany układ optyczny oka skupia światło w sposób poprawny, tak, jakby był kulisty. Współcześnie korekta tej wady wzroku może być przeprowadzana zarówno przy użyciu okularów, jak i soczewek kontaktowych, przede wszystkim soczewek torycznych, które są dostosowane nawet do potrzeb osób z wysokim astygmatyzmem. 

Okulista w Wałbrzychu 

Badania okulistyczne służące rozpoznaniu astygmatyzmu przeprowadzane są w Centrum Medycznym Doktor w Wałbrzychu. Przyjmujący w placówce lekarze specjaliści posiadają wysokie kwalifikacje i mają do dyspozycji nowoczesne aparaty diagnostyczne, pozwalające na skuteczne wykrywanie różnorodnych wad wzroku. W Centrum Medycznym Doktor pacjenci mogą liczyć na najlepszą opiekę okulistyczną i wskazania odnośnie do stosownego leczenia oraz metod korekcji.