Wszystkie maszyny, których działanie może stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia człowieka powinny przejść ocenę zgodności i uzyskać potwierdzenie jakości na podstawie kontroli jednostki notyfikowanej. W Polsce obowiązek ten reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 z późn. zm.) określające wymagania zasadnicze dla maszyn określonych kategorii. Jakie maszyny podlegają kontroli jednostki notyfikowanej, jakie działania obejmuje kontrola i co jest jej nadrzędnym celem?

Jakie urządzenia mogą być kontrolowane przez jednostkę notyfikowaną?

Rozporządzenie w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn przedstawia procedury, zgodnie z którymi kontrola maszyn przeprowadzona przez jednostkę notyfikowaną może przyjmować formę badania typu WE (badania określonego typu maszyny) lub pełnego zatwierdzenia jakości, podczas którego badaniu nie podlegają pojedyncze maszyny, a cały system jakości stosowany przez producenta, także poprzez monitoring stosowania wdrożonego przez producenta systemu jakości.

Ocenie i kontroli jednostek notyfikowanych mogą podlegać maszyny jako produkt końcowy oraz ich projekty. Ocena zgodności zapewnia, że przygotowywane przez producenta maszyny spełniają wymagania zasadnicze określone w rozporządzeniu.

Zakres maszyn wymagających przeprowadzenia kontroli przez jednostkę notyfikowaną został przedstawiony w załączniku nr 5 do rozporządzenia: obowiązkowej certyfikacji będą podlegać m.in.:

• pilarki tarczowe do cięcia drewna lub mięs,
• strugarki,
• pilarki taśmowe,
• maszyny kombinowane do obróbki drewna,
• przenośne pilarki łańcuchowe,
• prasy,
• wtryskarki,
• prasy do tworzyw sztucznych i gumy,
• maszynki do robót podziemnych,
• maszyny do stosowania pestycydów.

Jakie działania wykonywane są w ramach kontroli maszyn przez jednostkę notyfikowaną?

Aby przeprowadzić pełną kontrolę jakości maszyn konieczne jest przeprowadzenie badań i prób części składowych, osprzętu oraz gotowych maszyn, a także ich projektu – sprawdzeniu podlegają nie tylko poszczególne elementy maszyn wpływające na jej bezpieczeństwo, ale też fakt czy według projektu możliwy jest jej bezpieczny montaż i użytkowanie. Wyniki kontroli powinny być załączone w dokumentacji technicznej maszyny. Jednostka notyfikowana bada reprezentatywny model maszyny pod kątem zgodności z rozporządzeniem w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i potwierdza ją, przyznając certyfikat WE. Badanie musi nastąpić na wniosek producenta, który udostępnia jednostce dokumentację techniczną maszyny oraz egzemplarz maszyny przeznaczonej do badania.

Certyfikat WE przyznawany jest na podstawie przeprowadzonej kontroli i jest ważny dożywotnio, przy czym zarówno producent, jak i jednostka notyfikowana mają obowiązek przechowywania kopii certyfikatu, dokumentacji technicznej i wszystkich odpowiednich dokumentów certyfikowanej maszyny przez 15 lat od daty wydania certyfikatu.

Jeśli nastąpią jakiekolwiek zmiany w zatwierdzonym i potwierdzonym certyfikatem projekcie maszyny, producent ma obowiązek poinformować o tym jednostkę notyfikowaną, dotrzymując przy tym obowiązujących standardów jakości i wiedzy technicznej.

Nieco odmienną procedurą jest przeprowadzana przez jednostkę notyfikowaną kontrola dla pełnego zapewnienia jakości, skupiająca się na ocenie systemu jakości stosowanego przez producenta maszyn. Producent musi stosować zatwierdzony i podlegający nadzorowi system jakości w odniesieniu do projektu, wytwarzania, końcowej kontroli i badań jakości maszyn. Na podstawie posiadanego certyfikatu przekazuje następnie, wraz z każdą wyprodukowaną maszyną, pisemną deklarację zgodności. Maszyny zatwierdzone przez jednostkę notyfikowaną posiadają oznaczenie CE.

W jakim celu przeprowadza się kontrolę jakości?

Przeprowadzenie kontroli jakości przez jednostkę certyfikowaną pozwala zweryfikować, czy trafiające do użytku maszyny i urządzenia zostały odpowiednio zabezpieczone i przetestowane pod kątem zgodności z obowiązującymi wymogami. Kategorie maszyn wymienione w rozporządzeniu w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn obejmują urządzenia i maszyny stwarzające bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, przez co bezpieczeństwo ich stosowania musi zostać precyzyjnie zweryfikowane przed oddaniem do użytku.

Producent, który nie spełni obowiązujących wymagań rozporządzenia, nie zleci kontroli do odpowiedniej jednostki notyfikowanej, nie powiadomi o wprowadzanych w maszynach lub projektach zmianach lub nie przejdzie pozytywnie badań technicznych poświadczających o zgodności z wymogami nie będzie mógł dopuścić wytworzonych przez siebie maszyn do użytku do czasu uzyskania przez nie stosownego certyfikatu.

 Polecana przez nas jednostka notyfikowana Bureau Veritas zapewnia takie usługi, jak:

• ocena zgodności,
• nadzór nad wytwarzaniem,
• inspekcje techniczne.

Dowiedz się o nich więcej na stronie internetowej: https://www.bureauveritas.pl/